Argiefstories

Groot manne het op hierdie skoolbanke gesit

Meer as ‘n honderd jaar gelede het dertig Stellenbossers bymekaargekom en besluit om ‘n skool te stig. Op 1 Maart 1866, presies honderd jaar gelede, het die skool tot stand gekom – ‘n skool wat manne soos genl. Smuts, genl. Hertzog, Jan Celliers, Danie Theron, Bosman Di Ravelli, genl. Christiaan Beyers en talle ander sou oplewer; ‘n skool waar genl. Smuts byna geskors is en waar dr. D.F. Malan saam met ander leerlinge in ‘n gronddam moes bad.

Spotprent rakel vergete geskiedenis op en dalk die oorsprong van ‘n volksliedjie

Dié spotprentvonds (hierbo) in PRG se skoolargiewe het omtrent ‘n kopkrappery afgegee, maar uiteindelik het dit ‘n interessante stukkie geskiedenis opgediep en ‘n verklaring gebied vir die oorsprong van die volksliedjie, Vat jou goed en trek, Ferreira.

Schools with the most rugby Springboks

Paul Roos Gymnasium is still the school that produced the most Springbok rugby players, but as you know statistics can be interpreted in many ways. Click here to get the full picture under statistics and schools. You will also find a complete list of names of PRG’s 54 Springboks.

Paul Roos se 1906-span se rare grammofoonplate

Skaarser as hoendertande, dis wat die vier langspeelplate van 1906 is waarop die Springbokspan na Brittanje ‘n aantal opnames gemaak het tydens hul toer. Wat die plate nog meer versamelaarstatus gee, is dat dit blykbaar die eerste plate is waarop Afrikaans gebruik word.

Argivaris Mariena Kotze het hierdie artikel deur Con Groenewald in ‘n Huisgenoot van 31 Desember 1965 vir ons opgespoor. Lees self oor die inhoud van hierdie veteraanplate in Afrikaans en laat ons weet of julle van enigiemand weet wat hierdie plate besit. Self kon ons niks opspoor op die Internet nie en ook YouTube gee geen idee van hoe hierdie Springbokke gesing het op hul toer en selfs gedigte voorgedra het nie.

Die Eersterivier eis van tyd tot tyd ‘n slagoffer

Wanneer die Eersterivier in die wintermaande by tye in vloed is, benut studente en skoliere dikwels dié geleentheid om op binnebande en kano’s die rivier aan te durf – ‘n bekende gesig oor dekades!

Koninklike besoeke aan Stellenbosch onthou

Die tradisies en seremonie wat gepaard gegaan het met die afsterwe en begrafnis van Koningin Elizabeth II, laat ‘n mens wonder hoe protokol gehandhaaf is met die enkele koninklike besoeke aan Stellenbosch in die vorige eeu.

Bosman di Ravelli, pianis van weleer

Vere Bosman di Ravelli was die naam wat Jan Gysbert Hugo Bosman, waarskynlik ‘n matrikulant van 1898 aan die toenmalige Stellenbosch Gimnasium, aangeneem het toe hy die eerste gebore Suid-Afrikaner word om as pianis erkenning in die buiteland te verwerf.

Vandag het hy amper vergete geraak, in so ‘n mate dat die samestellers van die Paul Roos 150-feesboek, nie eers na hom verwys nie.

Het jy geweet: Semper Skoolkoerant

Langham Dale Murray (1908), Rhodes-skolier en Unisa-registrateur

Langham Dale Murray (1892-1976) was die kleinseun van een van die stigters van die skool, John Murray, een van die eerste twee professore aan die Kweekskool. Hy slaag in 1907 sy School Higher aan die Stellenbosch Boys’ High School en behaal ook hier in 1908 sy matrieksertifikaat.

Did you know?

Die storie agter die “Rektor”

(Soos gepubliseer in Die Burger van 22 Januarie 2021)

Daar word dikwels bespiegel oor die gebruik van die titel “rektor” wanneer daar na die skoolhoof van Paul Roos Gimnasium in Stellenbosch verwys word. Hoe is dit moontlik dat ‘n skool ‘n “rektor” as hoof kan hê, word gevra?

Die matrieks se kaalkoptradisie

Honoris Crux-ontvanger Michael Prins (1973) besef vandag beskermengele het na hom omgesien

Michael Prins (1973) se onverskrokke optrede tydens Operasie Savannah om ‘n makker te red, is onlangs weer in die geheue geroep toe Mariena Kotze van die PRG argief op sy verhaal in die boek Honoris Crux: Ons dapperes deur At van Wyk afgekom het.

Did you know?

Did you know?

Groot Griep van 1918 het ook sy tol geëis

Die Covid-19-virus lê tans die land en die wêreld lam en eis toenemend lewens.

Ietwat meer as ‘n honderd jaar gelede was die wêreld in die greep van ‘n H1NI-virus of ook bekend as die 1918 Spaanse Griep, wat deur kenners as die ergste in die geskiedenis van die mensdom beskryf word.

Volgens ‘n berig op die IOL-webtuiste het die Amerikaanse Sentrum vir Siektebeheer beraam dat dié virus tussen 1918 en 1919 meer as 500 miljoen mense oor die wêreld heen geaffekteer het en tien present van hulle het oor ‘n tydperk van 24 weke gesterf. Continue reading Groot Griep van 1918 het ook sy tol geëis

Radiopraatjie onthul heelwat oor die mens Paul Roos

Paul Roos was ‘n stoere man met karaktertrekke soos opregtheid, eerlikheid, regverdigheid, godsdienstigheid, beleefdheid en ‘n goeie humorsin, maar hy het ook twee eienaardighede gehad wat hom net nog meer geliefd gemaak het: hy was ingedagte en byna nooit betyds nie!

Continue reading Radiopraatjie onthul heelwat oor die mens Paul Roos